Burun kanallarının arkasında ve beynin alt kısmında yer alan hipofiz bezi iç salgı bezlerinden en önemlisidir. Ön ve arka olmak üzere iki loba yarılan hipofiz bezinden vücudun günlük fonksiyonlarıyla ilgili birbirinden farklı çok sayıda hormon salgılanmaktadır. Bu nedenle hipofiz beziyle ilgili hastalıklar pek çok vücud fonksiyonunu etkilemektedir.
ŞEF ORGAN ( HİPOFİZ )
Hipofiz Adenomu
Hipofiz ne demektir?
Beyinin en alt kısmında, gözlerin arkasında tam ortada tek olarak bulunan ve hormon yapımından sorumlu bir organdır. Şef organ olarak adlandırılmasının nedeni vücudun pek çok hormon yapan organının kontrolünü sağlamasıdır.
Adenom ne demektir?
Bir çeşit tümör demektir. Bu tümörler iyi huylu tümörler olarak tanımlanırlar. İyi huylu tümör; büyüme özelliği hemen hiç olmayan, vücudun diğer dokularına geçemeyen anlamında kullanılır.
Hipofiz adenomu sık mıdır?
Hipofiz adenomu beyinde çok sık rastlanılan tümörlerdir. Bu tümörler de iyi huylu özellikte olup, beyinde veya vücudun diğer bölgelerinde yayılma özelliği göstermezler.
Hipofiz adenomunun hiçbir zararı yok mudur?
Hipofiz adenomları iyi huylu olup yayılma özellikleri olmamasına karşın yıllar içinde yavaş da olsa büyüme özelliği gösterebilirler. Diğer olası problem bu adenomların aşırı hormon yapıyor olabilmeleridir.
Adenomun büyümesi nelere sebep olur?
Hipofiz 1 cm boyutlarında bir organdır. Hemen her tarafı kemikle çevrilidir. Adenomun büyümesi hipofiz bezinin sıkışmasına ve hormon yapımının bozulmasına neden olabilir. Diğer önemli belirtisi de hipofiz bezine komşu olan görme sinirinin etkilenerek görme kaybına yol açabilmeleridir.
Hipofiz adenomlarının belirtileri nelerdir?
Hipofiz adenomları çok değişik belirtilere neden olabilir. Belirtilerin esas olarak 2 nedeni vardır. 1. Adenomun kitle etkisi ile çevre dokulara yaptığı bası. Buna bağlı olarak baş ağrısı, görme bozukluğu veya hipofiz hormonlarının yapımının azalması. 2. Adenomun kontrolsüz aşırı hormon yapması.
Hangi hormon eksiklikleri görülür?
Hipofiz bezinde yapılan 6 hormon vardır. Bu hormonlar tiroid bezini (guatr bezi), böbreküstü bezini ve yumurtalıkları (erkekte testis, kadında over) kontrol eder. Hipofiz bezindeki hormon eksikliklerinde bu hormon eksiklikleri olur.
Hipofiz hormon eksikliğine bağlı ne gibi belirtiler olur?
Tiroid bezi tembelliğine bağlı olarak halsizlik, kilo artışı, kabızlık, konsantrasyon azalması, cilt kuruluğu gibi belirtiler olur. Böbreküstü bezi tembelliğine bağlı olarak aşırı halsizlik, tansiyon düşmesi, şeker düşmesi, bayılma görülebilir. Yumurtalıkların tembelliğine bağlı olarak kadında adet düzensizlikleri, hamile olamama, meme küçülmesi erkekte sertleşme kusuru, meni gelmemesi, libido kaybı gibi belirtiler gelişebilir.
Görme kusuru anlaşılabilir mi?
Hipofiz adenomlarının yaptığı görme kusuru genellikle tek göz kapatıldığında bakılırken etrafın belli alanlarının görülmemesi şeklinde olur. Her iki göz açık olduğu zaman fark edilmeyebilir.
Adenomlar hormon yapımına sebep olabilirler mi?
Hipofiz adenomları kitle etkisi ile hormon yapımını bozarlar. Ancak bazı adenomlar ise hormon üretebilme yeteneğine sahiptir. Hormon üretebilme özelliği genellikle tek bir hormon için geçerlidir.
Hangi hormon fazlalıklarını yapabilirler?
En sık karşılaşılan hormon fazlalığı süt hormonu (prolaktin) fazlalığıdır. Bu hastalığa prolaktinoma adı verilir. Bunu dışında büyüme hormonu fazlalığına bağlı veya böbreküstü bezini uyaran hormon fazlalığına bağlı hastalıklar da sıkça karşılaşılır. Yumurtalık hormonu veya tiroid bezi hormonu fazlalığı pek görülmez.
Süt bezi hormonu fazlalığında ne olur?
Kadında adet düzensizliği, göğüslerden süt gelmesi, hamile kalamama, tüylenme artışı en belirgin belirtilerdir. Erkeklerde sertleşme kusurları, meni gelmemesi, impotans, çocuk sahibi olamama sayılabilir.
Büyüme hormonu fazlalığında ne olur?
Büyüme çağındaki çocuklarda aşırı büyümeye ve devlik denilen duruma neden olur. Bu durum çok nadirdir. Erişkin yaş da ise genellikle el ve ayaklarda büyüme, çenede öne doğru büyüme, aşırı terleme, ses kalınlaşması, adet düzensizlikleri gibi belirtilere yol açar.
Böbreküstü bezini uyaran hormon fazlalığında ne olur?
Cushing denilen tablo oluşur. Kortizon ilaçları kullanımı ile gelişen klinik tablo da aynı tablodur. Kilo artışı, yüzde yuvarlaklaşma, ciltte çatlaklar oluşması, tüylenme, sivilceler oluşması, kan basıncı yükselmesi, kan şekeri yükselmesi öncü belirtilerdir.
Hiç belirti vermeyen hipofiz adenomu olabilir mi?
Evet, hiçbir belirtisi olmayan hipofiz adenomları olabilir. Hatta bu tip adenomlar günümüzde en sık görülen hipofiz adenomlarını oluşturmaktadır. Bu tip adenomlar başka amaçlarla çekilen beyin tomografisi gibi filmler sonucunda tesadüfi olarak saptanır. Adenomlar hormon yapan özellikte olmayabilir veya küçük olduklarından bası belirtileri oluşmamış olabilir.
Hipofiz adenomunun tedavisi nedir?
Hipofiz adenomunda tedavi çeşitlidir. Adenomun bası bulgularına, hormon yapıp yapmamasına ve tomografideki görüntüsüne göre tedavi değişir. Tedavi şekilleri olarak ameliyat gerekenler olduğu gibi ilaçla tedavi edilebilenler de oldukça büyük bir gurubu oluşturur. Hatta hiç tedavi gerektirmeden sadece izlenecek olan hipofiz adenomları da vardır.
Hangi hipofiz adenomları ameliyat edilmelidir?
Özellikle ilaç tedavisi ile aşırı hormon yapımı baskılanamayan hipofiz adenomlarında ameliyat ile adenom alınmalıdır. Ayrıca çevre dokulara giderek yayılarak baskı oluşturan olgularda da ameliyat tercih edilmelidir.
Hipofiz ameliyatı nasıl bil ameliyattır?
Beynin alt kısmını ilgilendiren bir ameliyat olmasına karşın bir beyin ameliyatı sayılmaz. Çünkü burun kökünden burun sinüslerinden girilerek beyin tabanına yani hipofiz bölgesine ulaşılır. Beyin genellikle operasyon sırasında etkilenmez. Bu özelliği ile esas olarak bir sinüs operasyonuna benzer. Hastane yatış süresi operasyondan sonra genellikle birkaç gündür.
Tekrar ameliyat gerekir mi?
Ameliyat sonrası dokunun tekrar büyüme ihtimali yıllar içinde vardır. Bu nedenle izlem sırasında yapılan diğer tedavilere rağmen tekrar eden adenomlarda tekrar operasyon gerekebilir.
İlaç tedavisi ile hipofiz adenomu tedavi edilebilir mi?
Hipofiz adenomlarında en sık süt hormonu fazlalığı görülür. Süt hormonu fazlalığına sebep olan hipofiz adenomlarında (prolaktinoma) tedavi genellikle ilaç tedavisidir. İlaç tedavisi ile hormon fazlalığı normale getirilebildiği gibi adenomun küçültülmesi de mümkündür. Diğer bazı hipofiz adenomlarında da ilaç tedavisi uygulanabilir. Hormon eksikliği olan hastaların eksik olan hormonu yerine koyma tedavileri mutlaka ömür boyu devam edilmesi gereken ilaç tedavileridir.
Hipofiz adenomlarında başka tedaviler var mı?
Ameliyat ve ilaç tedavisi dışında uygulanabilen diğer bir tedavi şekli radyasyon tedavisidir. Radyasyon
Prof. Dr. Erdinç ERTÜRK
Endokrinoloji uzm
Uludag Univ Tıp Fak
Murat KAYA
Değerli bilgiler verdiğiniz için teşekkürler.
güllüşan
sayın hocam ben 8ay önce hipofiz adenomudan ameliyat oldum ilk 6ay başım hiç ağrımadı ve şimdi başımın ağrısından duramıyorum göz bozukluğu baş dönmesi ve adet dönemimin geç olması bunlar şikayetim gece yatarkende burnum biraz kanamış çok korkuyorum şimdi sizden gelecek olan cevabı sabırsızlıkla bekliyorum teşekkür ederim…
duygu topoğlu
5 mm kistik özellili adenom saptantı labavatuar bulgular ıstenıyor ne demek acaba acıklıyabırmısınız tesekkurler
senlısenay1982@hotmail.com
3 mm ve 4 mm caplarnda adenom saptandı. surekli bas agrılarm oluyo nörologa danstm baş agrısı yapmadıgını soyledi. agrılarm gittikçe artıyo ve dayanamıyorum
Ahmet GÜL
Sayın Hocam,30 mm hipofiz adenom vardı Ameliyat oldum,iki ay sonraki kontrolde 21x18x12 ebatlarında parça kaldığı ve açık ameliyat olmam gerektiği; ameliyatta tamamının alınamayacağı ve ışın tedavisi yapılacağı söylendi.Benim ameliyat öncesi küçültmeye yönelik bir tedavi veya yapabileceğim şeyler var mıdır?Şimdiden teşekkür ederim.
beyza
sayin hocam, sag hipofızde 4mm adenom var bas ve bel agrisi yapiyor. hst ne ilacla tedavi icin dekort uyguladi. kortizon durmedi. ilaci kestiler 4 ay snr gel dediler. ne yapmaliyim? saygilarimla.
mehmet güneş
merhaba ben halsizlik isteksizlik sorunları var kan tahlilinde prolaktin değerleri düşük çıktı emar ilaçlı emar çektim hipofizbezi 3 cm dedi doktor bundan dolayı bu şikayetlerin var ve tedavisi yok dedi.sayın hocam bu konuda beni aydınlatırsanız çok sevinirim teşekür ederim.
tülay eren kurak
HCM 8 AYLIK BEBEĞİM VAR. HİPOFİZ BEZİ ADENOMUM 3.5 * 7.5 mm olmuş. dostineks kullanmaya başladım. tansiyonum da doğumdan sonra çok yüksek seyrediyor, ilaç kullanmaya başladım. tansiyonumun sebebi adenom olabilirmi, ameliyat gereklimi?
burcu
sevgili arkadaşlar merhaba bende hipofiz adenomu hastasıyım.bu konuda size çok etkili önerebileceğim bir bitki var karabaş öncelikle Allah ımın izniyle ve sizin azminizle tamamen yok olabiliyor gün aşırı akşam ymğinden 2 saat sonra aç karnına 1 bardak demlenerek(7 Dk) içilecek hersabah aç karnına ise çörek otu yağı içilecek.1 ay içip kontrole gidiniz.ona göre tekrarlayınız.geçmiş olsun .
aykut
Sayin hocam benim babam hipozifadenom teshisi komuldu 7.3×4.9×5.5mm ebatlarinda ameliyalik durumu varmi ne yapmaliyiz saygilar..
Opr.Dr.Mustafa Mete
adenomların boyutları,bulundugu bölge ve bası yapıp yapmadıgı önemlidir. medikal olabileceği gibi cerrahi şeçeneğe beyin cerrahisi karar vermektedir.
İlyas
Hipofiz bezi sağ kesiminde 14*13*13mm boyutları nda hocam tedavi si nedir şimdiden teşekkür ederim
Opr.Dr.Mustafa Mete
daha ayrıntılı MR raporunu burdan belirtseniz yardımcı olmaya çalışırım
Şengül bozkurt
Ben hipofiz den amaliyat oldum tekrar emar çektirdim sonuç hipofiz sapı minimal saga dogru yer degistirmiştir sonucuş nedir
İlyas
İnceleme sekansları: pre kontrast koronal t2a koronal t1a sagittal t1a post kontrast koronal t1a sagittal t1a
Sfenoid kemik ve sfenoid sinus havalanması normal olarak izlenmektedir
Hipofiz bezi sağ kesiminde 14*13*13mm boyutlarında(tr*ap*sg) düzgün kontürlü t1a serilerinde hipointens t2a serilerinde hiperintens izlenen kontraslı kesitlerde hipofiz glandına nazaran daha az kontraslanma gösteren düzgün kontürlü kitle lezyonu mevcuttur. Lezyon subraseller sisterne uzanım göstermektedir (prolaktinoma)infindibulum sola deviyedir.
Optik kiazma,kavernöz sinüsler, karotid arterler ile diğer supra ve parasellar yapılar normal görünümdedir