LDL kolesterol bütün vücutta kolesterolü taşır ve onu farklı organlara ve dokulara bırakır. Eğer vücudunuzda gereğinden fazla kolesterol varsa, fazlası kanda dolaşmaya devam eder. Zaman içinde, dolaşımdaki LDL kolesterol küçük ve yoğun parçacıklara dönüşür. Bu parçacıklar damar duvarlarında birikir. Damar duvarlarındaki LDL kolesterol birikintilerine plaklar adı verilir ve bunlar bulundukları yerde iltihap (yangı), kanama ve kireçlenmeye yol açabilirler. İşte bu nedenledir ki LDL kolesterol “kötü” kolesterol olarak anılır.
Intermed’de bu günkü yazım olan LDL kolesterol yazısının ilk paragrafını yazarken Kardiyolog Dr. Cem Bostan girdi odama. Ekranda buraya kadar yazdıklarıma baktı ve o tatlı diliyle LDL kolesterolle ilgili sohbete başladı. O kadar güzel anlattı ki, sizin için tekrarlamasını rica ettim. İşte Dr. Cem in anlattıkları:
“Kolesterol yüksekliği” sinsi giden bir hastalıktır. Ani kolesterol yükselmeleri şikâyet yapmaz. Yıllar içindeki süreçte damardaki daralmalar şikâyete yol açar. Kolesterol damarı daraltmadan da ani tıkanmalara zemin hazırlayabilir. LDL kolesterol yüksekliği ve diğer risk faktörler ne kadar yüksekse plak içindeki yağ oranı o derecede yüksek, pıhtılaşmayı engelleyen plak üzerindeki örtü o derece ince ve iltihabi, reaksiyonlar o derece fazla olacaktır.
Risk faktörlerini azaltın
Zamanlamasını bilemediğimiz, ancak sıklıkla ağır yemek veya egzersiz sonrası, grip geçirirken, sinirlenme, ani tansiyon yükselmesi gibi sayabileceğimiz birçok tetikleyici faktörle plak üzerindeki örtüde çatlama olmakta ve damar pıhtı ile ani olarak daralmakta veya tıkanmaktadır.
Kalp krizlerinin 2/3’ ü böyle gelişmektedir. Çevremizde sıkça duyduğumuz ‘Efor testi veya anjiyo yapıldı, damarların normal olduğu söylendi, ertesi gün kalp krizi veya felç geçirdi’ denmesi işte bu sebeptendir, çünkü damarlarda eğer bir daralma yoksa bu çatlamaya hazır durumu tespit etmek önceden pek mümkün olamamaktadır.
Bu tip durumların erken teşhisi halen pek mümkün olamadığından yapılacak en önemli şey sağlıklı yaşam şartlarına dikkat edip risk faktörleri minimuma indirmek ve bu plakların oluşmasını önlemektir. Kişinin değiştirilebilir risk faktörlerini (kolesterol, şeker, tansiyon, sigara vb) kontrol altına alarak, kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölüm ve sakatlıkları azaltıp yaşam süresini uzattığı gösterilmiştir.”
LDL kolesterol ne kadar olmalı?
Ne kadar düşük olursa o kadar iyi olduğu kabul edilir. Genel riski düşük saptanan birinde 130mg/dl hedeflenirken 160mg/dl’ye kadar olan değerler de kabul edilebilir. Buna karşın diyabeti olan veya damar tıkanıklığı tespit edilmiş birinde hedef LDL kolesterolün 80mg/dl altında olması amaçlanır.
LDL kolesterolü düşürmek için ne yapmalı?
Yaşam tarzı değişiklikleri ve gerekirse uygulanan tıbbi tedavi birbirini tamamlamaktadır. Biri, diğerinin alternatifi değildir.
Yaşam tarzı değişikliklerinde;
Sigarayı bırakın.
Stresinizi kontrol altına alın. Gerekirse profesyonel destek almaktan kaçınmayın.
Kilolu iseniz vücudu strese sokmadan uzun vadede yavaş yavaş verecek şekilde, yeterli ve dengeli az ve sık öğünlerle kilo veriniz. Diyetisyenden yardım alın.
Beslenmenizde daha az hayvansal (doymuş) yağ tüketin, sıvı yağları tercih edin.. Haftada en az bir kez yağlı balık (örneğin somon, sardalya, ton) tüketmeye özen gösterin.. Düşük yağ içeren süt ürünlerini tercih edin. Bol bol meyve, sebze ve baklagil tüketin (mercimek ve fasulye gibi). Tam buğday ekmeği gibi işlenmemiş karbonhidratları tercih etmeye özen gösterin, beyaz ekmek gibi işlenmiş ürünlerden, basit şekerli gıdalardan ,kaçının. Bazı margarin, yoğurt gibi besinlere eklenmiş olan bitkisel stanol ve steroller de LDL kolesterol’ü düşürmektedir.
Alkolü çok kaçırmayın, ölçülü tüketin.
Düzenli (en az haftada üç kez 30 dk.), tempolu, vücudu zorlamadan yürüme, bisiklete binme, yüzme gibi aerobik egzersizler yapın. Tabii doktorunuza danıştıktan sonra.
İlaç alırken dikkat
Kolesterol düşürücü ilaçlar alındığı dönemlerde etkilidir. Bırakıldığında kolesterol miktarı eski durumuna geri döner. Bu nedenle düzenli kullanılması gerekmektedir. Doktor gözetiminde kişiye özel olarak seçilmeli, etki ve yan etkileri periyodik olarak takip edilmelidir.
Ayrıca şeker hastalığı, hipertansiyon, böbrek ve tiroid hastalığı mevcutsa, bunlarında kontrol altında tutulması gerekmektedi
Dr. Hasan İnsel
Kolesterol Hakkında Bilgiler
Kanada Diyetetik Birliği yeni beslenme önerileri ile kalp sağlınızın nasıl korunacağını açıkladı. Dünyada beslenme bilimi hızla ilerliyor. Bu yazımızla sizler de bu bilgilerden geri kalmıyacaksınız. İşte kolesterol hakkında bilinmesi gereken her şey…
Kolesterol vücudumuz için neden önemlidir ?
Kan kolesterol düzeyindeki değişiklikler kalp hastalığının oluşmasında önemli rol oynamaktadır. Kandaki kolesterolünüzün yüksek olması kalp hastalıklarına yakalanmanıza sebep olan faktörlerin en önemlisidir. Yüksek kolesterol düzeyine sahip olan bireylerde kalp hastalığı daha kolay gelişir ve dolayısıyla da kalp krizi riskleri artar. Amerika Birleşik Devletleri’nde kadın ve erkeklerin ölüm nedenlerinin başında kalp hastalıkları olduğu belirtilmiştir. Her yıl bir milyondan fazla Amerikalı kalp krizi geçirmekte, yaklaşık yarım milyon kişi ise kalp hastalıkları nedeniyle ölmektedir.
Yüksek kolesterol nasıl kalp hastalığı yapar ?
Eğer kandaki kolesterol miktarınızda artış olursa, fazla olan kolesterolleriniz, arter adı verilen atar-damarlarınızın duvarında birikir. Damarın iç duvarında biriken kolesterol, damar-içi kan akışkanlığını yavaşlatır ve kalp ritminde azalmaya ve dolayısıyla da kalbin bloke olmasına neden olur. Bilindiği gibi; kan, kalbe oksijen taşır. Eğer kalbiniz oksijen ve kan hacmi açısından yetersiz ise, göğüs çevresinde bir ağrı belirir. Eğer bu durum daha uzun süre devam ederse kalp krizi ortaya çıkar. Sadece yüksek kolesterol tek başına bu hastalık bulgularını oluşturmamaktadır. Çünkü farkında olmadan birçok kişi yüksek kolesterol değerlerine sahip olarak yaşamlarını sürdürmektedir. Ancak bilinmelidir ki; kan kolesterol düzeyini düşürmek, kalp hastalıklarını ve kalp krizi riskini önemli derecede azaltmaktadır. Kolesterol düzeyinin genç, yaşlı, kadın ve erkekte normal sınırlarda devamlılığının sağlanması kalp hastalıklarından korunmada önemli bir yaklaşımdır.
Kolesterol düzeyinizin sayısal değeri sizin için ne ifade etmektedir ?
20 yaş ve üzerindeki herkesin yılda en az bir kez kolesterol değerlerini ölçtürmeleri gerekir. En iyisi de; kolesterollerin kanda “lipoprotein profili” olarak belirlenmesidir. Bu testlerin ideal sonuç verebilmesi için, hastanın en az 2-3 gün alkol almaması ve test için kan alınmadan 9 – 12 saat aç kalmasıdır. Bu testler bize aşağıdaki parametreler hakkında bilgi verecektir.
Total kolesterol
LDL (kötü) kolesterol: Arterlerde birikip damarın harabiyetini arttıran kolesterol
HDL (iyi) kolesterol: Arterlerde birikintiyi temizlemeye çalışıp damarın sağlığını koruyan kolesterol
Trigliseritler: kandaki yağın farklı bir formu.
Aslında lipoprotein profiline bakıldığında;
Total kolesterolün 200 mg/dl’nin altında,
LDL kolesterolün 100 mg/dl’nin altında,
HDL kolesterolün de en az 40 mg/dl ve üzerinde ve
Trigliseritin de 150 mg / dl’nin altında olması önerilen değerlerdir.
Aşağıdaki tabloda kolesterolünüzü yorumlayabilmenize yardımcı sınıflandırmayı göreceksiniz.
Kolesterol düzeyleri; her desilitre kanda miligram değerinden ölçüsünü belirtmektedir.
Total Kolesterol Düzeyi
Kategori
200 mg/dl’nin altı……………………… İstenilen değer (Optimal)
200-239 mg/dl …………..…………… Sınırda yüksek
240 mg/dl ve üzeri ……………………..Yüksek
LDL Kolesterol Düzeyi
Kategori
100 mg/dl’nin altı……………………… Optimal
100-129 mg/dl…………………………..İstenilen değere yakın
130-159 mg/dl…………………………..Sınırda yüksek
160-189 mg/dl…………………………..Yüksek
190 mg/dl ve üzeri …………………….. Çok yüksek
HDL (iyi) kolesterol, kalp hastalıklarından korunmanın en önemli göstergelerinden biridir.
HDL kolesterol değeri ne kadar yüksek olursa, kalp hastalıklarından korunma da o derece iyi olmaktadır.HDL kolesterol değerinin 40 mg/dl’nin altında olması; kalp hastalıklarının oluşması için önemli risk oluşturmaktadır. HDL kolesterol düzeyinin 60 mg/dl veya daha fazla olması, kalp hastalıklarına yakalanma riskinizi de çok azaltır.
Trigliseritler de kolesterol gibi kalp hastalıklarının oluşmasına neden olabilir. Trigliseritlerin kanda 150 mg/dl altında olması önerilir. 150-199 mg/dl arasındaki trigliserit değeri; sınırda yüksek, 200 mg/dl ve üzerindekiler ise bazı bireylerde tedaviye ihtiyaç duyulacak kadar yüksek değer olarak algılanmalıdır.
Kolesterol düzeyi nelerden etkilenir?
1. Kolesterol düzeyini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu etkenleri iki grupta toplayabiliriz.
Bireyin kendisine bağlı etkenler
Diyet: Kolesterol içeren besinler ve doymuş yağ tüketimi ile kanda kolesterol düzeyi artar. Kandaki kolesterol düzeyinin artmasından besinlerin içerdiği kolesterol miktarı sorumludur. Ancak, doymuş (katı) yağlar başlı başına etki gösterebilmektedir. Diyetinizde doymuş yağ ve kolesterol miktarını azaltırsanız kan kolesterol düzeyiniz de düşer.
Vücut ağırlığı: Hafif şişman ya da şişman olmak kalp hastalıkları için risk faktörüdür. Kilonuz arttıkça kan kolesterol düzeyinde de artış olur. Kilo kaybetmeye başladığınızda kan total kolesterol, LDL (kötü) kolesterol ve trigliserit düzeyinde azalma, HDL (iyi) kolesterol düzeyinde ise artma gözlenir
Fiziksel aktivite: Fiziksel aktivite yapmamak, kalp hastalıkları için risk faktörüdür. Düzenli fiziksel aktivite yaparsanız kan LDL (kötü) kolesterol düzeyinde azalma, HDL (iyi) kolesterol düzeyinde artma sağlarsınız. Bununla birlikte aktivite ile tabii ki kilo da kaybetmiş olursunuz. Mutlaka her gün 30 dakika veya daha fazla fiziksel aktivite yapmanız gerekmektedir.
Bireyin kendisine bağlı olmayan etmenler:
Yaş ve cinsiyet: Kadın ve erkekler yaşlandıkça kan kolesterol düzeylerinde artma gözlenir. Menopoz öncesi kadınlarda, aynı yaş erkeklere göre total kolesterol düzeyi düşerken, menopoz sonrasında kadınların LDL (kötü) kolesterol düzeyinde artış olduğu bildirilmiştir.
Kalıtım: Genetik olarak vücudunuzun ne kadar kolesterol üreteceği şifrelendirilmiştir. Eğer kan kolesterol düzeyiniz yüksek ise ailenin diğer fertlerinin de kolesterol profilinin değerlendirilmesi gerekir. Çünkü ailesel kan kolesterol yüksekliği bazen genetik olarak geçişli olabilmektedir.
Kalp hastalığı gelişme riskinizi belirlemek için neler yapılmalıdır?
Genellikle yüksek LDL (kötü) kolesterol düzeyine sahip olan bireylerin kalp hastalıklarına yakalanma veya kalp krizi oluşma riski daha fazladır. Bazı insanlar ise kalp hastası oldukları için kalp krizi riskleri fazladır. Aşağıda adım adım kalp hastalığınızın gelişebilme riskini bulmaya çalışalım. Aşağıda belirtilen nedenlerden kaç tanesine sahip olduğunuzu belirleyin. Bu nedenler LDL kolesterolünüzün yükselmesini sağlayan nedenlerdir.
Sigara içmek
Yüksek kan basıncına sahip olmak (140/90 mm Hg ve üzeri)
Düşük HDL (iyi) kolesterol düzeyine sahip olmak ( 40 mg/dl’nin altı)
Ailede kalp hastalığı hikâyesi var olmak ( baba ve erkek kardeşte 55 yaş öncesi, anne ve kız kardeşte 65 yaş öncesi)
Yaş ( 45 yaş üzeri erkek, 55 yaş üzeri kadın)
Şişmanlık ve fiziksel aktivite yapamama durumu bu durumun dışında tutulmaktadır.
Yüksek kolesterol tedavisi nasıl olmalıdır?
Kolesterol düşürücü tedavinin anlamı; mümkün olduğunca LDL (kötü) kolesterol miktarını azaltmaktır.
LDL (kötü) kolesterol düzeyine ne kadar hedef (alt) sınırlarda sahip olursanız, kalp hastalıkları
riskini de o derece azaltmış olursunuz.
Kolesterol düşürme 2 yolla mümkün olabilmektedir.
1. Yaşam Boyu İyileştirici Değişiklik:
Bu tedavi şekli; kilonun normal sınırlarda devamlılığını sağlamak, düzenle fiziksel aktivite yapmak ve kolesterol düşürücü diyetle yaşamayı içermektedir. Kolesterol düşürmede ve normel sınırlar içerisine devamlılığın sağlanmasında en etkin ve zararı olmayan yöntemdir.
2. İlaç tedavisidir.
Bilinmesi gereken en önemli nokta; her kolesterol yüksekliğine sahip olan bireyler hemen ilaca başlamak zorunda değildir. İlacın başlanabilmesi için; kolesterol ve türevlerinin ilaç başlanabilir düzeyde yüksek olması ve kişinin diyet tedavisine cevap verememiş olması gerekir. Her ilacın olduğu gibi kolesterol düşürücü ilaçların da vücut için zararları bulunmaktadır. Bazı risk gruplarının (çocuklar, adelösanlar vb.) hangi durumda ilaç kullanılacaklarına klinik takip ile karar verilmelidir. Ancak burada gözden kaçmaması gereken en önemli nokta, ilaç ile kolesterol düşürücü diyetin birlikte uygulanacak olmasıdır.
Kolesterol düzeyi nelerden etkilenir?
Kolesterol düzeyini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu etkenleri iki grupta toplayabiliriz.
1.Bireyin kendisine bağlı etkenler:
Diyet: Kolesterol içeren besinler ve doymuş yağ tüketimi ile, kanda kolesterol düzeyi artar. Kandaki kolesterol düzeyinin artmasından besinlerin içerdiği kolesterol miktarı ve doymuş (katı) yağlar sorumludur. Diyetinizde doymuş yağ ve kolesterol miktarını azaltırsanız kan kolesterol düzeyiniz de düşer.
Vücut ağırlığı: Hafif şişman ve şişman olmak kalp hastalıkları için de risk faktörüdür. Kilonuz arttıkça kan kolesterol düzeyinde de artış olur. Kilo kaybetmeye başladığınızda kan total kolesterol, LDL (kötü) kolesterol ve trigliserit düzeyinde azalma, HDL (iyi) kolesterol düzeyinde ise artma gözlenir.
Fiziksel aktivite: Fiziksel aktivite yapmamak kalp hastalıkları için risk faktörüdür. Düzenli fiziksel aktivite yaparsanız kan LDL (kötü) kolesterol düzeyinde azalma, HDL (iyi) kolesterol düzeyinde artma sağlarsınız. Bununla birlikte aktivite ile kilo kaybetmiş olursunuz. Mutlaka her gün 30 dakika veya daha fazla fiziksel aktivite yapmanız gerekmektedir.
2.Bireyin kendisine bağlı olmayan etmenler:
Yaş ve cinsiyet: Kadın ve erkekler yaşlandıkça kan kolesterol düzeylerinde artma gözlenir. Menopoz öncesi kadınlarda, aynı yaştaki erkeklere göre total kolesterol düzeyi düşerken, menopoz sonrasında kadınların LDL (kötü) kolesterol düzeyinde artış olduğu bildirilmiştir.
Kalıtım: Genetik olarak vücudunuzun ne kadar kolesterol üreteceği şifrelendirilmiştir. Eğer kan kolesterol düzeyiniz yüksek ise ailenin diğer fertlerinin de kolesterol profilinin değerlendirilmesi gerekir. Çünkü ailesel kan kolesterol yüksekliği çoğu kez genetik olarak geçebilmektedir.
Kalp hastalığı gelişme riskinizi belirlemek için neler yapılmalıdır?
Genellikle yüksek LDL (kötü) kolesterol düzeyine sahip olan bireylerin kalp hastalıklarına yakalanma veya kalp krizi geçirme riski daha fazladır. Bazı insanlar ise kalp hastası oldukları için kalp krizi riski altındadır. Aşağıda adım adım kalp hastalığınızın gelişebilme riskini bulmaya çalışalım.
Aşağıda belirtilen nedenlerden kaç tanesine sahip olduğunuzu belirleyin. Bu nedenler LDL kolesterolünüzün yükselmesini sağlayan nedenlerdir.
Sigara içmek
Yüksek kan basıncına sahip olmak (140/90 mm Hg ve üzeri)
Düşük HDL (iyi) kolesterol düzeyine sahip olmak ( 40 mg/dl’nin altı)
Ailede kalp hastalığı hikâyesi var olmak ( baba ve erkek kardeşte 55 yaş öncesi, anne ve kız kardeşte 65 yaş öncesi)
Yaş ( 45 yaş üzeri erkek, 55 yaş üzeri kadın)
Şişmanlık ve fiziksel aktivite yapamama durumu bu durumun dışında tutulmaktadır.
Hangi durumda hangi tedavi uygulanmalıdır?
Bunu belirleyebilmek için 3 adımda risk kategori durumunu belirlemeniz gerekmektedir. Eğer siz risk kategori durumuna göre 1. derecede yüksek riskli iseniz; ( kalp ve diyabet rahatsızlığınızın yanında yukarıda saydığımız riskleriniz de varsa) tedavi şemanız şöyle olmalıdır. Burada hedef LDL (kötü) kolesterolünüzün 100 mg/dl’nin altına inmesidir. Ne olursa olsun 100 mg/dl’nin üzerinde LDL (kötü) kolesterol düzeyine sahipseniz mutlaka kolesterol düşürücü diyete başlamalısınız.
LDL (kötü) kolesterol düzeyiniz 100–129 mg/dl ise; ilaç tedavisi şart olmamakla birlikte, kolesterol düşürücü diyet uygulamanız gerekmektedir.Eğer LDL kolesterol düzeyiniz 130 mg/dl ve üzerinde ise; kolesterol düşürücü diyetle beraber ilaç tedavisine başlamalısınız. Diyete, LDL (kötü) kolesterolün 100 mg/dl’nin altına düşünceye kadar devam edilmelidir.
Kategori durumuna göre 2. derece yüksekliğe yakın grupta iseniz; (yukardaki risklerden en az iki veya üç tanesini taşıyorsanız) yapılacaklar daha da farklı olmaktadır. Bu tedavide hedef; LDL (kötü) kolesterol düzeyini 130 mg/dl’nin altına indirmektir.
Eğer LDL (kötü) kolesterol düzeyiniz 130 mg/dl’nin üzerinde ise; 3 ay süre ile kolesterol düşürücü diyet uygulanmalıdır. İlaç kullanıp kullanmama durumu, 3 aylık diyet sonrası belirlenmelidir. Eğer kolesterol düşürücü diyetle LDL (kötü) kolesterol düzeyi 130 mg/dl’den daha az olmuş ise, kalp sağlığını korumak için, düşük doymuş yağ ve kolesterol içeren daha gevşek bir diyetle yaşamınıza devam edebilirsiniz.
Kategori durumunuz 3.derece, yani orta riskte iseniz; yapmanız gereken; LDL (kötü) kolesterol düzeyinizi 130 mg/dl’nin altına indirmeyi sağlamaktır.Eğer LDL (kötü) kolesterol düzeyi 130 mg/dl ve üzerinde ise; kolesterol düşürücü diyete başlaması gerekmektedir. Eğer LDL (kötü) kolesterol 160 mg/dl’nin üzerinde ise; kolesterol düşürücü diyetle birlikte kolesterol düşürücü ilaç kullanılması gerekmektedir. Hedeflenen LDL (kötü) kolesterol düzeyi elde edildiğinde, kalp sağlığını korumak için düşük doymuş yağ ve kolesterol içeren daha gevşek bir diyetle yaşamınıza devam edebilirsiniz.
Kategori durumunuz 4. derecede, yani düşük risk grubunda iseniz (yani yukarıda belirttiğimiz riskleri taşımıyorsanız) her şey daha kolay olmaktadır. Bu grupta olan bireylerin LDL (kötü) kolesterol düzeyini 160 mg/dl’nin altında tutmaları yeterli olmaktadır.
LDL (kötü) kolesterol düzeyinin 160 mg/dl’nin üzerinde olması; kolesterol düşürücü diyetin uygulanması için yeterlidir. Eğer LDL (kötü) kolesterol düzeyinde düşüş olmuyorsa ilaç kullanmak gerekebilir. Genellikle bu gruptaki bireylerin ilaç kullanma LDL (kötü) kolesterol düzeyi 190 mg/dl’dir. Hedef LDL (kötü) kolesterol düzeyini yakalayan bireyler ilacı bırakarak sağlıklı beslenmeye devam edebilirler.
Kan kolesterol düzeyinizi düşürmek için ‘Yaşam boyu iyileştirici değişiklik’ nasıl olmalı?
Kandaki LDL (kötü) kolesterol düzeyinde düşüşü sağlayan yaşam boyu iyileştirici değişiklik; aslında aşağıdaki önemli stratejileri içine alan bir tedavi biçimidir. Eğer bu stratejilerin hepsini beraber kontrol altına alırsanız sağlıklı bir kalbe sahip olursunuz.
Yaşam boyu iyileştirici diyet: Bu diyetin anlamı; öğünlerinizde daha az doymuş yağ ve diyet kolesterolü tüketmek demektir. Bu diyeti planlarken günde 200 mg’ın altında kolesterol, toplam enerjinin de % 7’nin altında doymuş yağ içermesine dikkat etmek gerekir. Diyeti uygularken en önemli iki nokta ya sağlığınıza uygun kiloda bulunmalı ya da kilo almaktan korunmalısınız. Birinci aşamada düşük doymuş yağlı ve kolesterollü diyet altında, kan LDL (kötü) kolesterol düzeyiniz düşmemiş ise, diyetin çözünür diyet lifi miktarını arttırın. Çeşitli endüstriyel besinler bitkisel stanolleri ve sterolleri içerebilmektedir. Örneğin kolesterol düşürücü margarin veya salata sosları vb… Bunların beslenmeye eklenmesi LDL (kötü) kolesterole daha kuvvetli bir şekilde düşürücü etki sağlayabilmektedir.
Vücut ağırlığı denetimi: Eğer bel/kalça oranınız artmış, kilo fazlalığınız varsa, biyokimyasal değerlendirmenizde de HDL (iyi) kolesterol ve trigliserit düzeyiniz düşük ise, kilo vermeniz, LDL (kötü) kolesterolünüzün düşmesine yardımcı olacaktır.
Fiziksel aktivite: Her gün en az 30 dakika fiziksel aktivite yapmak gerekmektedir. Yapacağınız fiziksel aktivitenin türü ne olursa olsun; HDL (iyi) kolesterol düzeyinizde artma, LDL (kötü) kolesterol düzeyinizde ise azalma olacaktır.
İlaç tedavisinin kolesterol düşürmedeki yeri nedir?
Eğer kan kolesterolünüzü düşürmek için klinik olarak ilaç tedavisine gerek duyulmuşsa mutlaka yaşam boyu iyileştirici değişiklikleri beraberinde yapmanız gerekmektedir. Riskler değerlendirildiğinde, kolesterol düşürmede kullanılacak ilaçların dozlarının, vücut için en düşük risk yaratanını seçmek gerekmektedir. Çeşitli kolesterol düşürücü ilaçlar bulunmaktadır. Bunlar; statinler, safra asitleri, sekuesteranlar, nikotinik asit ve fibrik asididir. Doktorunuz size en uygun ilacı önerecektir. Statin içeren ilaçlar en etkili LDL (kötü) kolesterol düşürücü ve güvenirliği daha etkin olan ajanlardır. Safra asitleri ve sekuesteranlar tek başına veya statin grubu ilaçlarla beraber kullanıldığında LDL (kötü) kolesterol düzeyini düşürücü etki göstermektedirler. Nikotinik asit, kandaki trigliserit ve LDL (kötü) kolesterol düzeyini düşürürken, HDL (iyi) kolesterol düzeyinde de artış sağlar. Fibrik asit’le tedavi ise; LDL (kötü) kolesterol düzeyini düşürürken, trigliserit düzeyini artırmakta ve HDL (iyi) kolesterolde de istenmeyen düşüşe neden olabilmektedir.
Yüksek kolesterol içeren besinler: Karaciğer ve kabuklu deniz ürünleri
Orta derece kolesterol içeren besinler: Etler, yağlı veya orta yağlı süt ürünleri
Düşük derece kolesterol içeren besinler: Az yağlı süt ve süt ürünleri, tavuk ve balık
Kolesterol içermeyen besinler:Bütün tahıllar, ekmek, sebze, meyve, kuru yemişler ve meyveler.
Diyetle beraber günde 300 mg kolesterol almalıyız.
Besinlerle alınan şeker miktarı kolesterol düzeyini etkilemez.
Karaciğer günde ortalama 1000 ile 1400 mg kolesterol üretir.
Bazı besinlerin içerdiği kolesterol miktarı
3 köfte kadar dana eti………….…81 mg
3 köfte kadar kuzu eti…………… 94 mg
3 köfte kadar hindi ve tavuk eti…..85 mg
3 adet kokteyl sosis………………74 mg
3 köfte kadar balık……………….80 mg
3 top dondurma…………………..50 mg
3 karper kadar peynir……………107 mg
1 su bardağı yağsız süt ………..….2 mg
-Diyet örneği
-Kahvaltı :
-1 dilim az yağlı peynir
-1 tatlı kaşığı marmelat veya reçel veya fındık ezmesi
-3-4 adet yeşil zeytin
-1 dilim çavdar, kepekli veya tahıllı ekmek
-½ adet portakal
– domates dilim
Öğle Yemeği :
– 1 küçük tabak sebze yemeği
– 1 yemek kaşığı bulgur pilavı
– 1 kase az yağlı yoğurt
– 1-2 dilim çavdar, kepekli veya tahıllı ekmek
– salata (1-2 tatlı kaşığı yağ)
İkindi :
– 1.1 adet meyve
Akşam Yemeği :
2 köfte kadar et (tavuk, balık, kırmızı et, hindi)
1 küçük tabak sebze yemeği
½ kase yoğurt
1-2 dilim çavdar, kepekli veya tahıllı ekmek
salata (1-2 tatlı kaşığı yağ)
Yapılması gerekenler:
* Günde 2 adet taze ceviz yiyin
* Haftada en az iki kere 1 levrek kadar balık tüketin
* Yemeklere ve salatalara zeytinyağı veya soya yağı kullanın
* Haftada 3-4 kere kuru baklagilleri beslenmenize ekleyin
* Bulgur, kolesterolün düşmesinde size yardımcı olabilecek en faydalı tahıldır
* Meyve olarak tercihiniz turunçgiller (portakal, limon suyu, greyfurt vb…) olsun
* Diğer meyveleri kabuklu yiyin
* Değişik renkte mevsime uygun sebzeleri tercih edin
* Makarna, pirinç ve ekmeğin kepekli veya esmer olanını tercih edin
* Her gün 60 dakika yürüyüş veya egzersiz yapın
* Süt, peynir ve yoğurt tüketirken az yağlı olanlarını satın alın
* Sebzeleri çiğ yiyerek kolesterolünüzü daha da kolay düşürebilirsiniz
Doç.Dr.Turan UÇKUN
Uçkun Labarotuarları
namık altun
yapmış oldugunuz bilgilendirme için , teşekkür ediyor
iyi çalışma dileklerimi sunarım…
serkan sakarya
yapmış olduğunuz bilgi için tşk ederim ldl yüksek 947 çıktı burayı okuyarak daha bilgi sahipi oldum
nusret
bilgileriniz için teşekkürler gerçekten çok eğitici oldu ALLAH razı olsun can dr selam
Semiha KARAKAYALI
Bilgilendirme çok güzel olmuş. Emeğinize sağlık Teşekkür ediyorum.
Opr.Dr.Mustafa Mete
sizlerde sagolun
ali
merhabalar ben makesonyadan yaziyorum hocam..gecen kan analizlerimi yaptim kolesterol.7.3 çıktı..trigliceridi ise 2.4…durum nasıl bi cevap verirseniz sevinirim..kalın sağlıcakla
embiye
Mustafa bey benim bir sorum olacak
zayıflamak kolestrolü duşurur diyolar
olum 23 yaşında 180 boy 66 kilo ama hdl kolostrolü 40
şu an kalp doktoruna gidiyo spora başlaıycak ama çok tez yorüluyo ve kalpte delik var demiş doktor
benim babam 55 yaşında kalp krizinden kaybetik
ırsi olabilirmi ne önerirsiniz .
Aynur koc
Bilgilendirmeler icin tesekkurler.bir sorum olacakti 2 ay once dogum yaptim kolestrolum 214.7 ..hdl 62.2…ldl 138.1..bu sonuçlari yorumlarsaniz çok sevinirim