Alternatif isimler
Akut romatizmal ateş , ARA , ARF
Tanım
Streptokok bakterisiyle oluşan enfeksiyondan sonra gelişen sistemik immün bir hastalıktır. Hastalık beyin , kalp , eklemler ve deriyi tutabilir.
Nedenleri,Görülme sıklığı,Risk faktörleri
Romatizmal ateş yakın bir zamanda çoğunlukla bir-beş hafta içinde streptokokal farenjit ve kızıl gibi streptokoklarca oluşturulan enfeksiyondan kaynaklanır. Erişkinlerde veya çocuklarda görülebilir ancak 5-15 yaşları arasındaki çocuklarda daha yaygındır.
Akut romatizmal ateş beş majör tanı kriterine sahiptir. Bunlar : myokardit ( kalp enflamasyonu ) migratuar poliartrit ( birden çok eklemde gezici iltihaplanmalar ) subkutan nodüller ( derialtı nodülleri ) eritema marginatum kore ( vücudun sarsıntılı hareketleri )
Minör kriterler de vardır. İki majör kriter veya bir majör ve iki minör kriter romatizmal ateşi düşündürür.
Korunma
Streptokok enfeksiyonlarının çabuk tedavi edilmesi romatizmal ateş gelişme riskini azaltabilir.
Belirtiler ateş burun kanaması karın ağrısı eklem ağrısı eklem şişmesi kusma deri döküntüsü ( eritema marginatum ) deri nodülleri kore ( alışılmamış sarsıntılı hareketler ) kas ağrısı konfüzyon öksürük yorgunluk zayıflık
Tanı/Teşhis fizik muayenede eklem şişliği , deri değişiklikleri saptanır. elektrokardiyografi ( myokarditi gösterir ) kokardiyogram ( myokarditi gösterir ) göğüs filmi tam kan tahlili ( beyaz kan hücreleri artmıştır ) sedimantasyon hızı artmıştır. ASO ( antistreptolizin O ve anti-DNAaz B düzeyleri yükselebilir. kantitatif immünglobülinler serum immünelektroforez kompleman 3 kompleman kan sayımı
Tedavi
Antibiyotikler kullanılır. Antibiyotikler kronik veya dirençli vakalar içn verilebilir. Ağrı ve şişliği gidermek için antienflamatuar-ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.
DİKKAT : Doktorunuza danışmadan aspirin veya diğer nonsteroid antienflamatuar ilaçları çocuklara vermeyin !.. Fizik aktivite azaltılmalıdır. Yatak istirahati önerilebilir. Hergün altı-sekiz bardak sıvı alması sağlanmalıdır.
Prognoz/Hastalığın gidişi
Romatizmal ateş tekrarlayabilir. Uzun süreli ve şiddetli eklem-kalp komplikasyonları gelişebilir.
Komplikasyonlar/Riskler eklem iltihabı kalp kapaklarında hasar ( özellikle mitral darlık ) endokard iltihabı stabil angina kalp yetmezliği anemi ( kansızlık ) lenf düğümlerinde büyüme kronik deri hastalıkları ritm bozuklukları perikard ilithabı Sydenham koresi idrarda protein olması ( böbrek hasarıyla ilgili olabilir )
Doktorunuza başvurun
romatizmal ateş belirtileri varsa
muhtemelen streptokok bakterisinin neden olduğu ( streptokokal farenjit gibi ) tedavi edilmemiş bir enfeksiyonunuz varsa …
AKUT ROMATİZMAL ATEŞ TEDAVİ VE KORUNMA REHBERİ
ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR?
Eklemlerde gezici nitelikte ağrı, şişlik, kızarıklık ve sıcaklık; kalpte kapak harabiyeti, kalp yetersizliği; kol, bacak ve yüzde çeşitli (tik gibi) istemsiz hareketler, deride dalga, dalga kızarıklık;deri altında nohut gibi şişlikler yapabilen bir hastalıktır. Diğer etkilerinin önemsiz ve geçici olmasına karşın, kalp kapaklardaki etkisi en tehlikelisidir ve ömür boyu kalıcı olabilen arızalar bırakabilir.
ROMATİZMAL ATEŞİN SEBEBİ NEDİR?
Boğazda üreyen Beta Hemolitik Streptokok denen ve boğazda anjine sebep olan bakteriler romatizmal ateş yapabilir. Ancak boğazında bu bakteri üreyen herkes romatizmal ateşe yakalanmaz. Kişiden kişiye değişebilen bazı bünyesel özellikler de hastalığın gelişmesinde rol oynar. Bazı kişiler hasta olmadıkları halde taşıyıcı olarak boğazlarında streptokok bulundurabilirler.
ROMATİZMAL ATEŞ BULAŞICI MIDIR ?
Hayır, değildir. Fakat romatizmal ateşe yol açan bakteriler bulaşıcıdır.
ROMATİZMAL ATEŞ İRSİ MİDİR ?
Tam olarak bilinmiyor. Fakat bazı ailelerde daha sık görülebilmektedir.
KİMLER ROMATİZMAL ATEŞE YAKALANIRLAR ?
Daha çok 5-15 yaş arası çocuklar buna yakalanır. Bu yaşlar dışında oldukça nadir görülür. Daha önce romatizma geçiren çocuklar 15 yaş üzerinde de tekrar yakalanabilirler.
HER ROMATİZMAL ATEŞ MUTLAKA KALP ROMATİZMASI DA YAPAR MI ?
Hayır, romatizmal ateş sadece eklemleri tutabildiği gibi, kalbi de tutabilir. Veya ilk defa sadece eklemleri tutmuş bile olsa, tekrarlarsa kalbi de etkileyebilir. Bu nedenle hastalığın tekrarlamasının önlenmesi, tedavi edilmesinden çok daha kolay, çok daha zahmetsizdir.
ROMATİZMAL ATEŞE BİRDEN FAZLA KEZ YAKALANILABİLİR Mİ?
Evet, hatta bir kez yakalananın tekrar yakalanma şansı, hiç yakalanmayanlara göre oldukça fazladır. Bu nedenle bu hastaların mutlaka tekrarlama riskinden korunması gerekir.
KALP ROMATİZMASI NEDİR?
Romatizmanın kalp ve kapakçıklarda oluşturduğu hasara bağlı, kapakçıklarda ve kalpte görülen işlev bozukluğudur.
ROMATİZMAL ATEŞ GEÇİREN BİR ÇOCUKTA ROMATİZMANIN TEKRARI TEHLİKELİ MİDİR?
Evet, tehlikelidir. Çünkü romatizmanın her tekrarı, kalbin kapakçıklarında giderek daha fazla hasar yapar ve ameliyatla kapakların değişmesi bile gerekebilir. Bu hem pahalı, hem de sıkıntılı bir ameliyattır. En iyi suni kapak bile hiçbir zaman insanın kendi kapağı kadar iyi çalışmayabilir. Bu nedenle en iyisi; erken tanı, iyi tedavi ve tekrarlarının önlenmesidir.
ROMATİZMAL ATEŞ TEKRARINDAN NASIL KORUNULABİLİR?
1. 1. Penisilin iğneleri 3 haftada bir muntazam olarak yaptırılmalıdır.
2. 2. Boğaz iltihabı bulguları varsa hasta hemen bir çocuk doktoruna götürülmeli ve iltihab tedavi ettirilmelidir.
3. 3. Romatizmanın tekrarına ait bulgular varsa hemen polikliniğimize başvurulmalıdır.
4. 4. Polikliğinimizce yapılan kontroller kesinlikle aksatılmamalıdır.
HANGİ BELİRTİLER ROMATİZMANIN TEKRARLADIĞINI GÖSTERİR?
Ateş ve boğaz ağrısını izleyerek, eklemlerde ağrı, şişlik, kızarıklık, halsizlik, çabuk yorulma, nefes darlığı ve çarpıntı gibi bulgular görülebilir. Daha önce romatizma geçirmiş bir hastada bunların yalnız biri bile görüldüğünde romatizmanın tekrarlama olasılığı araştırılmalıdır.
TEDAVİDE ÖNEMLİ NOKTALAR
YATAK İSTİRAHATİ: Hasta ve yorgun olan kalbin istirahat ile işi azaltılarak daha çabuk ve hasarsız iyileşmesine olanak sağlanır. Hastalığın başlangıcında çocuk, yemek ve tuvalet ihtiyaçlarını bile yatağında karşılamalı, veya tuvalete taşınmalıdır. Hastalık iyileştikçe, doktorunuzun önerilerine göre yavaş yavaş normal günlük hareketlere dönülebilir. Yatak istirahati sırasında, nefes darlığı varsa, hastanın başının ve sırtının altına yastıklar konmalıdır. Önerilenden daha uzun istirahat de sakıncalıdır.
UZUN ETKİLİ PENİSİLİNLER: Romatizmal ateşe sebep olan bakterilerin boğazda üremesini engelleyerek romatizmal ateşin tekrarlamasını önler. Bazen 4 haftada bir yapılabileceği de söylenmesine karşın, 3 haftada bir yaptırmak daha iyidir. Çünkü 4. hafta içinde ilacın kandaki düzeyi çok azaldığından koruma etkisi de azalmaktadır. Bu nedenle işi şansa bırakmamak için uzun etkili penisilini 3 haftada bir yaptırmak daha garantili korunma sağlar.
DİKKAT: Penisilin yaptırdıktan sonra deride kızarıklık, kırmızı döküntüler, kaşıntı, şişme, nefes almada güçlük, şuur değişiklikleri gibi bulgular oluşursa hemen en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Hatta depo penisilini bir sağlık kuruluşunda yaptırıp bir süre beklemek daha da iyi bir öneridir.
ASPİRİN: Sadece eklemleri tutan romatizmal ateşin en etkili ilacıdır. Aspirin, eski bir ilaç olmasına karşın halen bir çok hastalık için vazgeçilmez niteliktedir. Bununla birlikte kullanımında dikkat edilmesi, yan etkilerinin bilinmesi ve dikkatli olunması gerekmektedir. Mideyi tahriş edip, midede ağrı, yanma, ekşime yapabilir. Bu nedenle tok karna alınması daha uygundur. Yine de şikayete yol açarsa, gerektiğinde süt veya antasid (Talcid, Mucain ve benzerleri) gibi mideyi koruyucu ilaçlarla da alınabilir.
DİKKAT !.. Kulak çınlaması, bulantı, kusma, baş ağrısı, vücutta yer yer morluklar oluşması, siyah renkte kaka yapma ve burun kanaması gibi herhangi bir yerden kanama görülmesi halinde ilaç kesilip doktora gidilmelidir. Aspirin kullanıldığı sırada SU ÇIÇEĞI çıkarılması veya su çiçeği çıkaran biri ile temas halinde ilaç hemen kesilmeli ve doktora haber verilmelidir.
KORTİZON: Kalp romatizmasının en etkili ilacıdır. İlaç alınırken yüzde şişme, kilo alma, iştahta artma, deride çatlama, vücutta kıllanma artışı görülebilir. Bu tip etkiler ilaç kesilince kaybolmaktadır. Ayrıca kortizon, vücutta tuz ve su tutulmasına yol açtığından tansiyonun yükselmesine sebep olabilir. Bunu önlemek için kortizon alınması sırasında mümkün olduğunca az tuz alınmalıdır. ( Kortizon tamamen kesildikten sonra normal tuzlu yenilebilir.) Midede ağrı, yanma, ekşime yapabileceğinden tok karna veya iki öğün arasında alınmalıdır. Kortizon birden kesilmemelidir. Kesileceği zaman, doktorunuzun önerisine göre azaltılarak kesilmelidir. Ani kesilmeler zararlıdır.
KALBİN BAKTERİLERDEN KORUNMASI:
Kalp romatizması geçirmiş olanlarda endokardit yani kalp içi zarı iltihabı görülme olasılığı fazladır. Bundan korunmak için size polikliniğimizden verilecek olan Enfektif endokardit korunma rehberi’ndeki önerilere de mutlaka uyulması gerekmektedir.
bir başka açıdan değerlendirirsek…
Akut Romatizmal Ateş (Ateşli Eklem Romatizması)
Prof. Dr. Selmin KARADEMİR
Çocuk Kardiyoloji Klinik Şefi
Akut romatizmal ateş halk arasında “beta mikrobu” da denilen A grubu beta hemolitik streptokok bakterisinin neden olduğu üst solunum yolu veya kızıl enfeksiyonundan bir kaç hafta sonra ortaya çıkan iltihabi bir hastalıktır. Ateşli eklem romatizması da denilen akut romatizmal ateş, gelişmiş ülkelerde sıklığı ve önemi giderek azalmakla birlikte, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde hala edinilmiş kalp hastalıklarının en önemli nedenini oluşturmaktadır. En sık, okul çağındaki çocuklarda (5-15 yaş aralığı) görülmektedir. A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonundan sonra yüz kişiden yaklaşık dördünde akut romatizmal ateş gelişir. Akut romatizmal ateş kalbi, eklemleri, beyni, ciltaltı bağ dokusunu ve kan damarlarını tutar ancak kalıcı hasarlar sadece kalp tutulumuna bağlı olarak ortaya çıkart. Bu durum 1884 yılınnda Laseque ismili bir bilim adamı tarafından “akut romatizmal ateş eklemleri yalar, kalbi ısırır” sözleri ile ifade edilmiştir. Diğer organ etkilenmelerinden farklı olarak, kalp iltihabı, kalıcı hasarlara yol açabilmektedir. Kalbin endokard denilen dokusu, kalbin iç yüzünü ve kalp kapakçıklarını örter. Kalp kapakçıklarındaki iltihabi lezyonlar iyileşirken, kapakçıklarda kalınlaşma, yapışma ve büzüşmeler meydana getirir. Sonuç, kapakçık darlığı ve/veya yetersizliğidir., Kalp kapakçığı hastalıklarının nedenleri arasında akut romatizmal ateş birinci sırada yer alır. Hastalıktan yaklaşık on-onbeş yıl sonra bile romatizmal kalp hastalığı ortaya çıkabilir.
Tanı:
Akut romatizmal ateşin klinik bulguları A grubu beta hemolitik streptokoklara bağlı üst solunum yolu yani boğaz enfeksiyonundan yaklaşık 3 hafta sonra ortaya çıkar. Genellikle ateş, halsizlik,solukluk gibi özgün olmayan bulgular ile başlar, sonra hastalık için özgün olan eklem ağrıları ortaya çıkar. Akut romatizmal ateş tanısı için özgün bir klinik veya laboratuar testi yoktur. Tanı aşağıdaki işaretler (Jones işaretleri) yardımı ile konur:
Büyük işaretler:
Kalp enflamasyonu
Bir eklemden öteki ekleme geçen artrit (eklem iltihabı)
Kontrolsüz yüz veya kol bacak hareketleri (korea)
Deride kırmızımtırak döküntüler
Deri altı nodülleri
Küçük işaretler:
Eklem ağrıları
Ateş
Daha önce ateşli romatizmaya bağlı kalp hastalığı geçirilmiş olması
İltihabı gösteren kan testleri(sedimentasyon,C-reaktif protein, AS O)
EKG’ de ritim bulguları
Tedavi
Hastalığı önleme: Akut romatizmal ateş her boğaz enfeksiyonundan sonra gelişecek diye bir kural yoktur. Ancak, özellikle kalpte ciddi hasarlar bırakabilme riski nedeniyle, basit gibi görünen boğaz ağrılarında dikkatli olmak gerekir.Toplumun sosyoekonomik düzeyinin yükseltilmesi, kalabalık yaşam koşullarının düzeltilmesi, iyi beslenme, sağlık hizmetinin kolay ulaşılabilir olması, boğaz enfeksiyonlarının romatizmaya neden olabileceği konusunda halkın eğitilmesi gibi önlemler romatizma sıklığının ve romatizmaya bağlı kalıcı kalp sekellerini azaltacaktır. Çocuğunuzda boğaz ağrısı ile karşılaştığınızda ve özellikle 24 saat içerisinde ağrının ateşle birlikte artması durumunda çocukla yakından ilgilenmeli ve onu doktora götürmelisiniz.
Ateşli Romatizmanın Tedavisi
Antibiyotikler hastalık etkeni streptokokları temizlemek için verilir. Genellikle etkili antibiyotiklerin kullanımı ikinci ateşli romatizma atağını önlemek için aylarca hatta yıllarca kullanılabilir. Bunun için streptokokların neden olduğu boğaz enfeksiyonları uygun bir şekilde tedavi edilmeli, mikrobik ajanı tam olarak teşhis etmek için boğaz kültürü alınmalıdır. Bu nedenle okul çağındaki çocuklarınızın boğaz ağrılarını veya boğaza bağlı şikâyetlerini ihmal etmeyiniz ve bir hekimin görmesini sağlayınız. Boğaz kültürü neticesinde iltihabı yapan mikroplar varsa doktor uygun antibiyotik tedavisine başlamalıdır. Eğer antibiyotikler ağızdan alınırsa boğazdaki iyileşme 1-2 gün içinde olsa tedavi 10 güne tamamlanmalıdır. Şu unutulmamalıdır ki, boğaz ağrısı basit fakat yaygın bir problemdir. Ve eğer streptokok enfeksiyonu varsa ve tedavi edilmeden bırakılırsa, ileride ciddi ve uzun süreli bir kalp hastalığına sebep olabilir. Akut romatizmal ateşin tekrarlamaması için 21 günde bir penadur denilen depo penisilin iğnesinin yaptırılması unutulmamalıdır,koruma tedavisinin süresi hastalığın seyrine göre hekim tarafından belirlenir.
hakan
Bende eklem romatizmasi teshisi konuldu 2 yili askindir romatoitartrit suan ankarada tedavi oluyorum ilac tedavisi salazoryn rantadil falantadn kullanyrm ama ay da 1 kac gun cok agir hastaliyorum bogaz agrim cok siddetli oluyor tedavi yontemi yanlismidir emtexat kullanmdim ve halen sorunlar devam ediyor el bilegim sisyr dizlerimde agrilar devam ediyor parmaklarim agryor yogun agrida ayak altlarimda agriyor onceden bogazim siserdi oda sismyr agriyor aft olmus gibi degerlendirirseniz sevinirim iyi aksamlar…
Yasim 32,,
Yıldırım Bekdaş
Merhabalar hocam ben 11 yaşında ateşli romatizma geçirdim şuan 37 yaşındayım ve şuan eklem ağrıları çekiyorum ve kalp bölgemde belirli zamanlarda şiddetli ağrı hissediyorum vücuduMDA kırgınlık hissediyorum bunun sebebi nedir acaba
gülsüm
mrhaba
benim oglum 6 yaşında 1 sene önce dizinden amaliyat oldu ve aksamasi şişligi gecmedi şimdi sag gözünde romatizma cıktı tedavisi devam ediyo kıza bir yorum yazarmısınız Allah rızazı için
ÜLKÜ
Hocam benim 10 yaşında bir kızım var 3 yıl önce kore hastalıgı geçirdi kalp romatizması teşhisi konuldu 21 günlük igne ve aspirin verildi hala kullanıyoruz ama yaklaşık 4 aydır eklem agrıları var çok fazla okula bile düzenli olarak gidemez oldu kardiyolog ilk bulgulara göre bir ilerleme yok dedi çocuk romatologu kan tahlillerine baktı herşey normal diyor sedim düşük RF düşük ANA negatif İFA negatif crp düşük bir tek ASO 450 romatizma diyemeyiz dedi gönderdiler agrılarında duramıyor ne yapabilirim yardım edin TEŞEKKÜRLER.
abdurrahman
Ben ara Geçirdim deposilin kullndığım halde sürekli hastalanıyorum kbb bağdemcik lerimin alınmasını soyledi ne yapmam gerek? Alınmalımı alınmamalımı ameliyatsız tedavisi varmı?
İsmail KALEM
merhaba hocam 6 yaşında olan kızımın önce sol ayağı sonra sağ ayağı şişti , hemen bir çocuk hastanesinin aciline gittik çeşitli tahlil ve filmler çekildi kısaca beta mikrobu kalp ,kapakçıklarına zarar vermiş ve kalp romatizması teşhisi konuldu ama tıp dilinde (üfürme ve kaçak ) olmadığı söylendi. 04.03.2016 saat 03:00 da vakit geçirmeden depo silin yapıldı, ve yatış veridi 6 gün , gece takibi yapıldı ekolar çekildi ve taburcu olduk. 1 gün sonra çocuk tekrar ateşlendi( 39 derece) aynı hastaneye gittik ve tekrar tahliller ve eko yapıldı eko sonucu verilen apranax isimli ilacın yetersiz geldiği ve aspirin ile tedaviye devam edileceği söylendi . aspirin tedavisine 10.02.2016 / 12:00 saati ile 6 saatte bir tablet olarak başladık eşim ve ben bu konuda çok endişeliyiz aspirin yan etkilerinin fazla olduğu söylendi ve depo silin iğnesi 7 gün önce başlanmsına rağmen neden yüksek ateş görüldü lütfen cevap verimisiniz bir başka hastaneye gitmekte yara varmıdır düşünceniz nedir?
Opr.Dr.Mustafa Mete
mutlaka hastaneye başvurun