Sosyal Fobi Rehberi
Sosyal ortamlarda başkaları tarafından inceleme altında tutulduğu korkusu performans gösterilmesi gereken durumlarda eleştirilme yada küçük düşme korkusunun yaşanmasıdır.Ve kişi bu korkunun yaşanmasından kurtulamak için bu tür sosyal ortamlara girmekten kaçınır. Kaçınma nedeniyle kişinin sosyal mesleki yada aile yaşamı etkilenir. Bazen sosyal fobi olarak da adlandırılan sosyal anksiyete bozukluğu, sosyal ortamlarda aşırı korkuya neden olan bir tür anksiyete bozukluğudur. Bu bozukluğu olan kişiler insanlarla konuşmakta, yeni insanlarla tanışmakta ve sosyal toplantılara katılmakta zorlanırlar. Başkaları tarafından yargılanmaktan veya incelenmekten korkarlar.
Sosyal kaygı nasıl bir duygu?
Yabancılarla etkileşime girme veya konuşma konusunda yoğun korku. Başkalarının endişeli göründüğünüzü fark edeceğinden korkun. Kızarma, terleme, titreme veya titrek bir sese sahip olmanız gibi sizi utandırabilecek fiziksel belirtilerden korkma. Utanma korkusuyla bir şeyler yapmaktan veya insanlarla konuşmaktan kaçınma.
Sosyal fobi iki farklı şekilde görülür.
- Genel: Korkular hemen her durum için geçerlidir.
- Özel:Yalnızca özel bazı durumlar için geçerlidir. (Başkalarının önünde imza atmak, yemek yemek vs gibi.)
Tüm sosyal kaygı saldırılarının temel nedeni korkudur.
Başkaları tarafından yargılanmaktan korktuğumuzda, kendimiz için yargılanmaktan korktuğumuzda, toplumsal normlara uymadığımızda veya yargılanmamızın daha kötü olacağına inandığımızda – bunların hepsi utanç korkularımızı tetikler.
Sosyal fobi, sosyal kaygıdan daha mı kötü?
Sosyal anksiyete bozukluğu hastalarının çoğu için, doğrudan sosyalleşme ve iletişim sorunları, genellikle önemli yaşam sonuçları olmaksızın önlenebilecek durumlarda ortaya çıkan sosyal fobilerinden daha ciddi ve yaşamı sınırlayıcıdır.
Sosyal fobinin en yaygın biçimi topluluk önünde konuşma korkusudur. Bazı durumlarda, sosyal fobiler insanların okul ve iş gibi sosyal durumlardan kaçınmasına neden olabilir ve bu da bireyin refahı ve işlev görme yeteneği üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir.
Sosyal fobide en sık karşılaşılan belirtiler şu şekilde sıralanabilir.
- Çarpıntı
- Titreme
- Terleme
- Kaslarda gerginlik
- Midede rahatsızlık hissi
- Göğüste sıkıntı hissi
- Sıcak yada soğuk basması
- Başta ağırlık hissi-Başağrısı
Bu durumda kişi zaman içerisinde bu belirtilerle yaşamaya alışabilir. Ancak hayatının değişik alanlarını kısıtlamaya başlayan belitiler bir gün iş güç yapmayı da engellemeye başlarsa işi için tedavisi şart bir durum haline gelir.Yaşanan bu belirtiler kişide derin bir korku ve heyecan hali lie birlikte görülür.
Korkulan durumlardan kaçıma davranışı genellikle çok belirgindir
Ve bazen tam bir sosyal yanlızlıkla sonuçlanabilir. Korkulan durumlarda kaçınmak için olmadık şeyler yaparlar. Bir seminer vermesi gereken kişinin seminer iptal olsun diye ayağının kırılmasına bile sevineceğini söylemesi hatta bunun için dua ettiğini söylemesi olayın ne kadar sıkıntı verici olduğunu anlatmak için yeterli olur sanırım.
Sosyal fobisi olanlar genelde aşağıdaki durumlarda sosyal fobi belirtilerini yoğun olarak yaşarlar.
- Topluluk önünde konuşmak.
- Bir işle uğraşırken seyredilmek.
- Başkalarının önünde yemek yemek-içmek.
- Otorite konumundaki kişilerle temas etmek.
- Misafir kabul etmek
- Başkaları ile tartışmak
- Toplulukta telefonla konuşmak.
- Tanımadığı kişilerin gözlerinin içine bakmak,
- İlgi odağı olmak.
- Başkalarının önünde yazı yazmak.
- Sosyal fobi belirtilerini bazen kişi kaygı belirtilerinden birisi imiş gibi düşünebilir.
Korkulan durumdan kaçma davranışı genellikle çok belirgindir.
Tam bir sosyal yanlızlığa yol açabilir. Başlangıç yaşı sosyal fobide çok erkendir. Hastaların % 40’ında başlangıç yaşı 10’un altındadır. Hastaların %95’inde ise başlangıç 20’nin altındadır. Okul fobisi olan çocukların %40’ında ise sosyal fobi olduğu belirtilmektedir.
Sosyal kaygıyı kendi kendinize teşhis edebilir misiniz?
Yalnızca psikiyatrist veya psikolog gibi eğitimli bir ruh sağlığı uzmanı, sosyal kaygı gibi bir ruh sağlığı bozukluğunu teşhis edebilir. Kendi kendine teşhis koyamasan da, semptomlarının normal utangaçlığın sonucu olup olmadığını veya daha fazlasının olup olmadığını anlamak için adımlar atabilirsin.
Sosyal fobi tedavi edilebilir mi?
Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Bununla birlikte, sosyal anksiyete bozukluğu tedavi edilebilir. Konuşma terapisi, bilişsel davranışçı terapi (CBT) ve ilaçlar, insanların semptomlarının üstesinden gelmesine yardımcı olabilir.
Sosyal kaygıyı nasıl durdurursunuz? Sosyal kaygının üstesinden nasıl gelinir?
- Topluluk önünde konuşma pratiği yapın
- Bilişsel davranışçı terapiyi deneyin
- Kendinizi yavaş yavaş kaygı uyandıran durumlarla tanıştırın
- Destek sisteminizden yardım isteyin
- Kendinizi kontrol edin
- kendinize karşı nazik olun.