Kas Krampları ve Kas Ağrısı
D vitamini eksikliği her yaştan insanda kas ağrılarına, halsizliğe ve kemik ağrılarına neden olabilir. Bebeklerde raşitizm ilk belirtisi kas spazmları (tetani) olabilir. Şiddetli D vitamini eksikliği olan kişilerde kandaki düşük kalsiyum seviyesinden kaynaklanırlar.Kramp ve spazm arasındafark vardır. Kas krampı, bir kasın epizodik, istemsiz, ağrılı kasılmasını ifade eder. Kas spazmı, herhangi bir istemsiz kas kasılmasına atıfta bulunan daha kapsamlı bir terimdir.
Kas krampları neden olur?
- Bir kasın gerilmesi veya aşırı kullanılması
- Omurilik yaralanması veya boyun veya sırtta sıkışmış bir sinir gibi problemlerden sinirlerinizin sıkışması.
- Dehidrasyon.
- Magnezyum, potasyum veya kalsiyum gibi düşük elektrolit seviyeleri.
- Kaslarına yeterince kan gitmiyor.
- Gebelik.
- Bazı ilaçlar.
Kas krampları sıklıkla baldır veya ayak kaslarında meydana gelir.
Sık rastlanan nedenleri ağır egzersizler gebelik dehidratasyon kas yorgunluğu
NOT : Kas kramplarının başka sebepleri de vardır. Bu liste hepsini içermemektedir. Sebepler hem kişinin yaşı , cinsiyeti hem de belirtinin özelliği , zamanı , kötüleştiren faktörler , iyileştiren faktörler ve beraberindeki şikayetler gibi spesifik karakterleriyle değişiklik gösterebilir.
İlk yaklaşım
- yavaş yavaş gerinme ( uzanma ) rahatlama sağlayabilir.
- verilen reçeteye uyulmalıdır.
Tıbbi hikaye soruları şunları içerebilir : kasılmalar ne zaman başladı ? kasılmalar ne kadar sürüyor ? kasılmalar hangi sıklıkta ortaya çıkıyor ? hangi kaslarda kasılma meydana geliyor? hamile misiniz ? son zamanlarda ağır bir egzersiz yaptınızmı? dehidratasyona yol açabilecek kusma , ishal , aşırı terleme veya çok idrara çıkma gibi bir şikayetiniz var mı ? başka belirtiler var mı ?
Tanısal testler şunları içerebilir :
ekstremite ( kollar ve bacaklar ) anjiografisi veya arteriografisi serum kalsiyum düzeyi serum sodyum düzeyi tiroid fonksiyon testleri myelografi elektromiyografi omurga filmi omurganın bilgisayarlı tomografisi kan akışı testleri
Kas ağrısı sıklıkla yeri tam olarak tespit edilemeyen şiddeti az ve yüzeysel bir ağrı. Hastayı uykudan uyandırmaz, ağırlık, sertlik, yanma ve spazmla tarif edilir
Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanına başvuran hastaların önemli bir kısmı, kas ağrısı ve kas güçsüzlüğünden yakınıyor. Kas ağrısı ve güçsüzlüğü birlikte ya da tek başına görülebiliyor. Romatizmal bir hastalığı olan hastada kas güçsüzlüğüne, halsizlik, yorgunluk ve kas erimesi de ekleniyor.
Myalji:
Kasılma olmadan izlenen kas ağrılarına deniyor. Uzamış egzersiz ya da viral hastalıklar sonrası izlenebilir.
Distoni: Ağrı olmadan kas kasılmaları görülebilir. Örneğin uzun süre yazı yazanlarda ‘yazıcı krampı’ denen durum oluşur. Bu rahatsızlıkta kullanılan el parmaklarında ağrısız kasılmalar izlenir.
Kramp:
Ani başlayan ağrılı kas kasılmaları. Karşıt kasın kasılmasıyla bu ağrılı durum sona erebilir. Daha çok baldır kaslarında izlenir. Yeni bir egzersiz programına başlandığında ortaya çıkabilir. Kramplar sıvı kaybı, kaslarda toksik madde birikimi sonucu oluşabilir. Hamileliğin son aylarında ortaya çıkan kramplarsa sıvı birikimi ve metabolizmadaki değişiklikler sonucu meydana gelebilir.
İntermittan klodikasyon (Kesik topallama):
Temiz kan akışının kaslara olan akımının azalması sonucunda oluşan kas güçsüzlüğü ve kas ağrısıyla karakterizedir. Yaşlılarda kısa yürüyüşler sonrası ortaya çıkan bu durum, kişinin dinlenmesiyle azalabilir. Gençlerdeyse aşırı egzersiz sonrası baldır kaslarında sıkışma meydana gelebilir ve bu rahatsızlıkların tedavisi çoğunlukla cerrahidir.
Kas ağrılarıyla eklem ağrılarını ayırt edin
Omuz eklemindeki bir ağrı omuz hareketleriyle artarken, polinöropati denen sinirlerin iltihaplanmasına bağlı ağrılar yanıcı karakterde olur, kemik ağrılarıysa daha derinde ve geceleri şiddeti artar tarzdadır. Kas güçsüzlüğüyle asteni denen genel vücut yorgunluğunun ayırt edilmesi de gerekir. Kas güçsüzlüğü olan hastalarda yorgunluk, halsizlik, el ve ayakların tutmaması, yürürken dengesizlik, merdiven inip çıkmada zorluk izlenebilir. Bacak kaslarında güçsüzlük olan hastalar oturup kalkmakta ve merdiven inip çıkmakta zorlanırken, kol kaslarında güçsüzlük olanlar giysilerini giyip çıkarmada, saçlarını taramada zorlanır.
Yorgunluk durumuyla gerçek kas güçsüzlüğü arasındaki farkı basit bir şekilde anlayabiliriz. Eğer ilk harekette sorun oluyorsa bu kas güçsüzlüğünden, tekrarlayan hareketlerde sorun oluyorsa bu yorgunluktan kaynaklanıyordur. Asteni denen durumdaysa kas güçsüzlüğü olmadan halsizlik ve tükenme hissi yaşanır. Bu durum kansızlık, kronik yorgunluk sendromu, depresyon, kaygı sorunları, kronik iltihabi durumlar ve kanser hastalıklarında izlenebilir.
Tedavide :
Gergin veya gergin kaslar üzerinde sıcak bir havlu veya ısıtma yastığı kullanın. Ilık bir banyo yapmak veya sıcak bir duşun akışını sıkışık kaslara yönlendirmek de yardımcı olabilir. Alternatif olarak, sıkışan kasa buzla masaj yapmak ağrıyı hafifletebilir.Esas tedavi sebebe yöneliktir.
Kolesterol ilaçlarına dikkat
Özellikle ilaç kullanımı ve çeşitli toksik maddelere maruz kalmak, myopati denilen kas güçsüzlüğüne yol açabilir. Örneğin günde 20 mg.’dan fazla steroid türü ilaç kullanımı myopatiye yol açar. Son dönemde kolesterol düşürücü ilaçların da ciddi yan etkileri olduğu saptandı. Bir çalışmada statin denen kolesterol düşürücü ilaç kullananlarda yüzde 6-14 oranında kas ağrıları, daha düşük oranda da myopati izlendi. Kas güçsüzlüğü ve kas ağrıları klinik muayene, laboratuvar, EMG ve kas biyopsisi incelemeleriyle detaylı bir şekilde araştırılmalı, ayırıcı tanılar konmalı. Basit bir kas ağrısının çok önemli hastalıkların habercisi olabileceği de unutulmamalı.
Dr.Eser Alptekin